Yapay zeka, teknoloji dünyasında heyecan verici bir devrim olarak öne çıksa da, bu dönüşümün gölgesinde binlerce çalışanın işini kaybettiği bir dönem yaşanıyor. Büyük teknoloji şirketleri, işten çıkarmaları gerekçelendirirken yapay zekânın yükselişini gösteriyor. Ancak uzmanlara göre bu açıklamalar, tabloyu tam olarak yansıtmıyor.
İş İlanlarında Dikkat Çeken Düşüş
İş ilan platformu Indeed’in son raporuna göre, teknoloji sektöründeki iş ilanları 2020’ye kıyasla %36 oranında azaldı. Ancak bu düşüş yalnızca yapay zekâya bağlanmamalı. Rapor, AI’ın toparlanmayı durduran faktörlerden yalnızca biri olduğunu, teknoloji sektörünün genel olarak ekonomik soğumadan etkilendiğini ortaya koyuyor.
Yapay Zeka Bahane, Yeniden Yapılanma Şart
Teknoloji şirketlerinin işten çıkarmalara gerekçe olarak sıklıkla yapay zekayı göstermesi dikkat çekiyor. Örneğin Workday CEO’su, yaptığı açıklamada “işlerin yapılış biçiminin yeniden tasarlandığını” belirtirken, Hindistan merkezli Tata Consultancy ise 12 bin kişiyi işten çıkarmasını “geniş çaplı yapay zekâ kullanımı hazırlığı” olarak açıkladı.
Asıl Neden: Dev Harcamalar
Uzmanlara göre, işten çıkarmaların asıl nedeni yapay zekaânın yerine insan gücünü almak değil, yapay zekayı şirket sistemlerine entegre etmenin yüksek maliyeti. Veri merkezleri, çipler, enerji ve yazılım altyapısı gibi kalemler büyük bütçeler gerektiriyor. Bu nedenle şirketler iş gücünü azaltarak maliyetleri dengelemeye çalışıyor.
Denge Arayışı: İnsan mı, Yapay Zeka mı?
Zacks Investment Research’ten Bryan Hayes, yapay zekâ çağında şirketlerin “doğru dengeyi” bulmaya çalıştığını belirtiyor. İşten çıkarmalar kâr marjlarını artırsa da, bunun çalışanlar için uzun vadeli etkileri belirsiz.
Hayes, yapay zekanın bazı işleri devralacağını kabul ederken, aynı zamanda yeni iş alanları da yaratacağına dikkat çekiyor. Yapay zekâyı etkili şekilde kullanabilen teknoloji çalışanlarının ise daha çok talep göreceğini söylüyor.
Giriş Seviyesi İşler En Büyük Tehlikede
Rapora göre pazarlama, insan kaynakları ve idari yardım gibi giriş seviyesi işler yapay zekâ ile örtüşen görevler nedeniyle en çok etkilenen alanlar. Beş yıl ve üzeri deneyime sahip çalışanlara yönelik ilanlar ise daha dayanıklı durumda.
Herkes Etkilenmiyor
Raporun dikkat çeken bir başka noktası da bazı mesleklerin yapay zekâya karşı “bağışık” kalması. Sağlık çalışanları, tehlikeli madde temizleyicileri, boyacılar ve mumyalayıcılar gibi işler hâlâ insan becerisine ihtiyaç duyuyor.
